Kişinin yaneşeliığı toplum içre kıymeti olan , kabiliyet, reviş ve sair davranış biçimlerini geliştirdiği proseslerin tüyönetmen.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara için insanoğluın davranışlarında belirli gelişmeler katkısızlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Yetişek; bireyin davranışlarındaki yaşantısı yoluyla kasıtlı olarak ve isteyerek değişçilikme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü kabilinden eğitimin bir çok teşhismı mimarilabilmektedir. Ancak, günümüzde çoğunlukla tercih edilen teşhism:
“Bireyin davranışında, kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak mergup yönde( eğitimin amaçlarına isabetli ) değişçilikme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu tanıma için;
· Yetişek bir prosestir.
· Yetişek sürecinde, bireyin davranışlarının mergup yönde değişçiliktirilmesi amaçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değişçilikme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç asliye öğesi vardır.
1. Ammaç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Yetişek amaçla başlar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam paha ve istimara ile son bulur. Sürecin bu mantığı bütün kültürler sinein tıpkıdır. Ammaçların içeriği ve öğrenme sinein kullanılan öğretme şekilleri kültürden kültüre için değişçilikebilir, fakat sürecin doğbeyı değişçilikmez.
Yetişek kapsamı ve teşhismlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Tarih boyunca birşunca filozof ve eğitimci, eğitimin ne başüstüneğuna dayalı farklı farklı teşhismlamalarda bulunmuştur. Günümüzde ise eğitimin kabul edilen ölçünlü teşhismı şudur: Yetişek, bireyin davranışlarında kendi yaşantıları yoluyla kasıtlı olarak istendik davranış değişçilikikliği meydana getirme sürecidir. Bu teşhismlama ekseninde eğitimin umumi hatları çizilebilir. Bu teşhismlamanın içre eğitime dayalı temelı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları yoluyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değişçilikikliği” ve “müddetç” kabilinden kelimeler eğitimin esas taşlarıdır.
Yetişek, âdem sinein dirim boyu devam eden bir prosestir ve davranışlarda başkalık meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise bireyin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik kısaca beklentilere ve hedeflere isabetli olabileceği kabilinden istenmedik yönde de gelişebilir. Yetişek sürecinin işçilikletilmesi ise kasıtlı kısaca programlı ve programlı olabileceği kabilinden gelişigüzel de kabil. Kasıtlı olarak yapılan eğitime formal eğitim, gelişigüzel yapılan eğitime ise informal eğitim denir. Daha açıklayıcı bir örnek verirsek meslek, dershane, eğitim merkezleri kabilinden mekânlarda maruz eğitim formal; bireyin kendi çevresinden edinmiş olduğu ve planlı programlı sıfır eğitim ise informal eğitidir. Doğrusu eğitim sadece okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine için sınıflandırıldığında formal ve informal eğitim yapmak üzere iki tür ortaya çıkar. Formal eğitim okullarda ya da kurumlarda belirli bir çekim ve program çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu eğitim tipinin belirli bir amacı vardır. Bu düzende eğitim süreci yönetimsel bir ekip ve eğitmenler aracılığıyla planlanır. İnformal eğitim ise kendiliğinden gelişen plansız ve programsız yapılan eğitimdir ki fert bu eğitimi içtimai çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir yol olarak ele alındığında ise eğitim sisteminin üç asliye ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, prosesler ve çıktılardır. Kaynar; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, bina, tesisat, maliyet, personel kabilinden fiziksel unsurlardır. Süreç; meslek içre gerçekleştirilen dersler, öğrenme yaşantıları ve ders aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde ihtisas, yeterlilik, yetki, sınav özları kabilinden mergup davranış değişçilikiklikleridir.